“Nire ustez, ideia batzuk lortzeko edo burutzeko egiten den jarduera bat da”, esan digu Marisa Barrenak. Bera feminismoaren eta euskararen aldeko militantea da, eta Durangoko hainbat ekimenetan hartzen du parte. Feminismoaren arloan, Andereak taldeko partaidea da. Euskararen arloan, berriz, “Hitzez eta Ahotsez” egitasmoaren antolatzaileetako bat da (euskal literaturarekiko zaletasuna bultzatzeko) eta Mintzanet egitasmoan bidelaguna (euskara on line eta doan praktikatzen laguntzen dio beste pertsona bati). Gainera, euskarazko irakurle-taldea dinamizatzen du: bertan, emakumeek idatzitako liburuak irakurtzen dituzte. Durangon izan dugu Marisarekin hitz egiteko aukera.

Marisa Barrenak 2018ko Bidelagun Onenari saria jaso zuen Mintzaneten eskutik.

LEHEN GEHIAGO?

Militantzia nagusi zen hainbat arlotan profesionalizaziora iristea lortu dugu. Hau da, lehen musu-truk egiten zen lan hori orain ordainduta egiten da. “Euskararen militante izaten hasi ginenean, euskara irakasten genuen, baina lanorduetatik kanpo eta ezer kobratu gabe”, kontatu digu. Gaur egun, ia inork ez du euskara-eskolarik jasotzen irakasleari ordaintzen ez badio. “Irakasleak profesionalizatzeak maila hobea izatea eragin du, beraiek lan hori egiteko prestakuntza jaso baitute”.
Hala ere, Marisak ez du lehen baino militante gutxiago direnik uste: “Orain militanteen taldea urria da, eta lehen ere urria zen”. Durangok ia 30.000 biztanle ditu, eta, Marisaren hitzetan, militanteen kuadrilla ehun pertsona ingurukoa da. “Ia arlo guztietan, jende-multzo bera elkartzen gara, saltsa guztietako perrexila garela ematen du”.

GAZTEAK VS ERRETIRATUAK
Askotan esaten da gazteek ez dutela euren kabuz, boluntario gisa, ezertan parte hartzen. Edo zaila dela behintzat haiengana iristea. Marisaren iritziz, ez da horrela: “Feminismoaren alorrean, esaterako, neska gazte asko ari dira lanean. Haize berria ekarri digute eta niri poz handia ematen dit hurrengo belaunaldien artean partaidetza hori ikusteak”. Euskararen alorrean, berriz, beste errealitate bat ikusten duela aitortu digu: “Gaitzagoa dela iruditzen zait, gazte gutxiago ikusten baititut. Profesionalizazioak zerikusia izan duela uste dut”.
Marisak 66 urte ditu eta erretiratuta dago. “Lehen militanteak ginenok horretan jarraitzen dugu, baina berriengana iristea ez da erraza”. Argi dago erretiratuek denbora libre gehiago dutela, eta, askotan, batean edo bestean parte hartzera behartuta daudela iruditzen zaio gizarteari: “Askok euren burua zaindu nahi dute, ez besterik. Nire ustez, aspergarria litzateke denbora horretan bakarrik igarotzea”.

LORPENAK

Militantziaren bidez, helburu jakinetara heltzen saiatzen dira militanteak. Marisa gaztetatik ari denez horretan, garapen horren inguruan galdetu diogu. “Lehen pentsaezina zen kafe antzoki bat edukitzea, hainbat pertsonak euskaraz idaztea edo kalean jendea euskaraz entzutea. Nire ustez, hori horrela izateko, geure aletxoa jarri dugu”. Feminismoaren arloan hasi zenean hiru edo lau soilik zirela azaldu digu: “Abortoa legezkoa izatea eskatzen genuen eta Ipar Euskal Herrira joaten ginen antisorgailuak ekartzera. Gaur egun, gauza horiek pentsaezinak dira”.
Erakundeen funtzioa ere izan dugu hizpide, eta zubigintza aipatu digu: “Profesionalizatzen diren militanteen eta betiko militanteen artean zubiak eraiki behar ditugu, ez gara lehiakideak. Gainera, erakundeei ongi datorkie guk egiten dugun lana, ez dugulako dirurik kobratzen, eta, askotan, ez baitugu argazkirik ere ateratzen”.

Feminismoaren kolorea morea da.

Marisa, militantziari esker, aktibo jarraitzen du eta lagunak ere egin ditu: “Militantzia ez da ematea bakarrik, jaso ere egiten dugu. Nire biziko lagunik onenak militantziak eman dizkit: gaztetakoak eta oraingoak”.
Eta zu, militantea zara edo izatea gustatuko litzaizuke? Zein alorretan? Militantzia galtzen ari dela esango zenuke? Eta gazteek parte hartzen dutela uste duzu?