Liburu honetan auzotarrak dira benetako protagonistak: Joxe Mari Arabaolaza, Juli Arregi, Bernabe Belategi, Carmen Markuleta eta beste asko, eta beraiek berritu dituzte garai bateko bizipen eta oroitzapenak: ofizioak, janzkerak, eskola, festak, ezkontzak, hiletak, gerra... Irakurterraza bakarrik ez, ikusgarria ere bada liburua, etxez etxe jasotako argazki asko eta ederrak bildu dituelako Lizarraldek. Gainera, auzotarren testigantzak eurek esandako modu-moduan jaso ditu eta, horri esker, euskara bera eta berbakerak nola aldatu diren ikusteko ere balio du.

"Gorriren autobiografia: nobela bat olerki lerrotan" Herakles edo Herkulesen mitologian dago oinarrituta; zehatzago esanda, Estesikoro (K.a. 630-550) poeta grekoaren zati batzuetan. Heraklesen 10. lanaren gainekoak dira, zeinean Gerion munstro hegalduna bizi den uhartera joan, Gerion eta txakurra hil eta haren abere taldeaz jabetzen baita. Mitoa XX. mendera eta Amerikara ekarri eta bertsio moderno bat aurkezten digu Gerionen ikuspegitik. Gerionen barne-gatazka hegalek irudikatzen dute. Hegoak ezkutatu nahi dituen bakoitzean deseroso sentitzen da, eta uko egiten jarraitzen du, bere burua onartzeko egin duen borroka amaigabearen metafora gisa. Hegoak askatasuna dira, baina Gerion oraindik ez dago erabiltzeko prest. Etengabe saiatzen da hegoak ezkutatzen. Libre uzten dituen une bakarra da bakarrik dagoenean, hoteleko gelan adibidez, autoerretratu bat atera du. Zuri-beltzeko argazkian fetu posturan dagoen gizon gazte biluzi bat ageri da. Hegalen brodalan itzela ohean zabal-zabal.

Nurrek Aiur ezagutu berri du, amamak Larrabetzun duen lagun baten biloba; Ingalaterran bizi da gurasoekin. Aiurren aita Afrikako herrialde batekoa da, eta Nurri toki hura bisitatzeko izugarrizko gogoa jarri zaio. Nurrek, lagun berriak eta beste hiru lagunek –Izarok, Aimarrek eta Sarek– bidaia egitea erabaki dute, Afrikako sabanan, oihanetan eta basoetan bizi diren animaliak ezagutzeko, jirafak bereziki. Eta, zenbait bider saiatu eta huts egin ondoren, lortu dute, azkenik. Halaxe, zoo batean sartu, eta bi jirafa askatu dituzte, elefante erraldoi baten laguntzaz; futbolean aritu dira, herrixka bateko festa batean dantza egin dute; puff-puffak jan dituzte, eta primeran pasatu dute.

1949ko udan, Israelgo estatu sortu berriak destakamentu militar bat bidali zuen Negev basamortura, Egiptorekiko hegoaldeko mugara, eta krimen bat gauzatu zuten bertan. Zenbait hamarkada geroago, emakume palestinar batek gertakari horri buruzko artikulu batekin egin du topo, eta bidaia arriskutsu bati helduko dio lurralde okupatuetan zehar, egiaren bila.