«Gaizkileen Galtzada. Leitzako dorreak» eleberriak fikzioa eta historia bilbatzen ditu XIV. mendeko Gaizkileen mugako gizartearen adierazgarri izan ziren bidelapurrak, ahaide nagusien boterea, herritik hesitu bezala basorantz bidalitako pertsonak, gosetea, Gaztelaren hasierako trikimailu maltzurrak eta, oro har, giroa gogortzen zuten botere nahiaren ustelkeria sarea adierazteko.

Irakurle, esku artean duzun hau, txatal askorekin ondutako testu berezia da, puzzle baten piezak bailiran, batu beharko dituzu gertaerak. Pertsonaia bakoitzaren beldurrak, asmoak eta betebeharrak jakitearekin batera, murgilduko zara giro pozoitsu eta erakargarrian.

1972an Iruñea kulturaren eta gogoetaren erdigune bilakatu zen. Musikak, literaturak, zinemak, abangoardiak... hiriko espazioak bete zituzten eta mugarria ezarri zuten estatuko eta nazioarteko kultura panoraman. Premisa hori abiapuntu hartuta eta urteurren hori ospatze aldera, 2022an Nafarroako Gobernuak topaketa berriak antolatzea bultzatu zuen. Horrela loratu ziren Encuentros de Pamplona 72-22 / Iruñeko 72-22 Topaketak; elkarrizketa eta gogoeta intelektual eta kulturalen izaerari eutsi zioten, baina XXI. mendeko ikuspegitik begiratuta, alegia, egungo errealitatera eta gizartera eta aurkezten diren erronka berrietara egokituta.

Ia ehun pentsalari eta artistak Baluarte eta beste txoko batzuk ideiez, proposamenez, sorkuntza artistikoz eta eztabaidaz bete zituzten hamahiru egunez. Egitarauan, pentsamendua eta arte eszeniko eta bisualak uztartu ziren; horri esker, gune eraldatzailea eta oso aberasgarria sortu zen, eta hainbat arlo jorratu ahal izan ziren: filosofia, teknologia, dantza, feminismoa, soziologia edo aktibismoa. 

Liburu hau egun haiek dokumentatzeko eta irudikatzeko gauzatu den lanaren emaitza da, eta 27 egilek topaketetan bizi izan zituzten sentipen eta esperientzia batzuk jasotzen ditu. 39 kronikek gogoetaz gozatzeko eta diziplina anitzeko ekitaldi horretan izan ziren elkarrizketa, mahai inguru eta beste jarduera batzuetatik bidaia txiki bat egiteko aukera emango digute.

XXI. mendearen lehen herenean, badira joera ekonomiko, sozial eta politiko orokor batzuk,ukaezinak, gure iruditeriak eta eguneroko ohiturak zeharo bestelakotzen ari direnak, eta mundu mailako inflexio-puntua ere iradokitzen dutenak. Kontakizun oso bat dago auzitan, eta horren krisiak Europa osoa zeharkatzen du; eta gurean ere, intentsitate eta sakonera bereziarekin, igar daiteke. Begirada zabaldu eta orokortzeak balioko digu ustez oso gure direnak testuinguru orokorrean ipintzen, baita beste batzuen ezintasun gisa aise igarri ohi ditugunak gurean ere nabarmenak

direla jabetzen ere.