Edukira joan
-
-
2024/04/11 | 81
Liburua hiru zatitan dago banatua: lehena, aitzinsolasa da, Dicharryk Kenneth Goldsmithi bere horretan hartu diona, ingelesez; bigarrena, ready-made kontzeptua zer den azaltzen duen idatzi kritikoa, orain arte egindako lana ulertzeko balio duena; hirugarrena eta azkena, ready-made delakoarekin dago osatua, aleatorioki. Esaterako, argitan jartzen ditu, hein berean, 2023ko iparraldeko baten etxeko pusken sarea eta ETAk Euskal Herriari, azken adierazpena (2018) kapituluak, adibidez.
-
2024/04/11 | 91
Literaturaren alorrean, aspaldiko ohiturak badira. Hala nola, herri batean edo mundu mailan, tragedia izengabeak gertatzen direnean, ironiaz, sarkasmoz eta trufa garratzez aipatzeko jaidura. Batzuek gaizki hartzen dute, baina besteek gozatzen dute, molde irudiz zakar horrek gauzen ifrentzua agertzeko balio duelako. Irlandako bere xokoan, hori zuen arraiki egiten Jonathan Swift handiak. Migrazioen inguruko dolore guztia paperean etzatzeko, Eric Fottorino kazetariak, bide bera hartzen du, tragedia horren aitzinean, baztertu behar baitira sentimentalismoa eta kontzientzia ona, minaren funtsa begiak zabalik kontsideratzen hasteko.
Lesbos uhartean, beraz, arrantzale bat mintzo da bisitari kandido batekin, honatx..... -
2024/04/05 | 139
Hainbat literatur lehiaketetan sariak jaso eta gero, Iraganaren izterrak poema-liburuarekin eman zuen bere burua ezagutzera letren munduan Gorka Salces portugaletarrak. Lan hark DK Poesia Saria irabazi zuen 2018an. Sei urte geroago dator bigarrena, Airemortuak. Orduko lanaren ertzak finduz eta helduago datorkigu oraingo honetan Salces, giro apokaliptikoz, kritika sozialez, edertasunez eta gurasotasunari eta belaunaldi artekotasunari buruzko hausnarrez beteta maleta. Lau ataletan banatuta dator liburua: Baby blues, Udaminaren logalea, Etziko
enbatak eta Overbooking. Badaki egileak intimoa izaten, eta badaki, halaber, belaunaldi baten ahots bihurtzen, gizartean gertatzen denari begiak erne. Pandemiak utzitako ondorioak eta isolamenduaren areagotzea ere oso presente daude liburuan, baita albiste-eskaletak eta porrotaren zentzua ere. Gai da zurrunbiloan murgiltzeko eta hartatik landa sosegua bilatzeko ere, uda minaren altzoan, hondartza galdu batean gorputz epelen lurrinean. -
-
-
-
-
2024/04/05 | 108
Giorgos Seferis Greziako 30eko belaunaldiko kidea izan zen, garrantzitsuenetakoa eta internazionalenetakoa (Nobel saria ere eman zioten 1963an). Urte asko egin zituen Greziatik kanpo, erbesteratuta zein lan kontuengatik, eta berekin eraman zuen beti bere lurra, baina ez miraz eta nostalgiaz, baizik bere oinaze eta ezin-ulertu guztiekin. Horra hor itzuli nahia, itzuli ezina, itzuli ahalaren gogorra eta are trauma, eta itzulera batzuen norarik eza. Egeo itsasoa eta paisaia mediterraneo idorra presente daude ia une oro haren poesian, eta paisaia horretan, berriz, itsasontziak, eta antzinako greziarren hondakinak. Seferisek ezin hobeto uztartu baitzuen bere garaiko errealitatea hala mundu klasikoarekin nola mito homerikoarekin. Sinbolismoa sakon jorratu zuen, betiere gertaera partikularrak, tokiko historia eta jokaleku eta objektu erreal jakinak unibertsalizatzeko. Maite López Las Herasek multzo oso bat dakarkigu orain, inspirazio eta zorroztasun harrigarriz itzulia. -
2024/04/05 | 105
Anne Hebert Quebeceko poesiaren ordezkari garrantzitsuenetako bat da, eta hein berean sailkagaitza eta berdingabea. Ahots oso pertsonal baten jabe, bide guztiz berea egin zuen literaturan. Eleberrigintzan eta poesian aritu zen bizitza osoan zehar, eta bi arloetan lortu zuen aitortza zabala. Poesia enigmatikoa da Hebertena, soila bere adierazpenean, baina sinbolo ondo neurtuen gainean oparo eraikia. Naturako elementu sinple baten behaketak abiatzen du askotan poema (iturria, euria, txoriaren kantua, gaua), eta sakontasun intimo handiko gogoetetaraino gidatzen du berehala eta oharkabean irakurlea. Tonua etsia da Heberten heldutasuneko poemetan, gaztaroko lehenen aldean, eta hain zuzen ere haurtzaroaren mina gailentzen da poema batean baino gehiagotan. Horien guztien berri, euskaraz lehenengoz, dakarkizuegu kaier honetan, Aiora Jaka Irizarrek zorrotz, tentuz eta mimoz eginiko itzulpen eder honetan.