Sei, zazpi, zortzi, bederatzi, hamar, hamaika edo hamabi neba-arrebako familiak izatea ez zen hain arraroa lehen. Guztiak baserrian bizi ziren; helduenek gazteenak zaintzen zituzten; batzuk moja edo apaiz joaten ziren, etxean elikatzeko aho bat gutxiago izateko; eta soroan edo animaliekin lan egin behar zenean, bazegoen nahikoa esku laguntzeko prest.
Gaur egun, ia pentsaezina da hainbeste seme-alabako familiak irudikatzea, baina egon badaude. Euskal Autonomia Erkidegoan 24.786 dira familia ugariak, eta horien artean ohikoena hiru seme-alabez osatutakoak: 17.322, hain zuzen ere. Lau seme-alabarekin 892; bostekin 432; seirekin 102; zazpirekin 24; zortzirekin 12; bederatzirekin 2 eta hamarrekin 3 familia. Horiek dira 2017ko datuak. “Bi seme-alaba izan eta batek desgaitasuna badu, hori ere familia ugaria da”, esan digu Ibai Arberasek. Ibaik Hirukiden egiten du lan, Euskadiko Kide Ugariko Familien Elkarteen Federazioan eta Gasteizen duten bulegoan elkartu gara berarekin.

Bilakaera
Familia handi horien kopurua asko txikitu da eta joera horri eusten dio. Ibairen ustez, horren arrazoiak bi dira: “Batetik, gure bizitzako prozesu guztiak atzeratu egin ditugu. Izan ere, gero eta beranduago amaitzen ditugu ikasketak, beranduago hasten gara lanean, eta bizitza independentea egitea ere beranduago lortzen dugu. Beraz, seme-alabak izateko denbora-tartea txikiagoa da. Bestalde, bizitzaren filosofia ere aldatu egin dugu, eta, orain, ez diogu goiz ezkondu eta seme-alabak izateari lehentasunik ematen; mundua ezagutu nahi dugu, ez dugu beti bikotekiderik izaten... Faktore horiek ere badute zerikusia”.

Lehen, familia tradizionalak ziren nagusi: aita, ama eta seme-alabek osatutako familiak ziren gehienak. Eta orain, berriz, badira beste zenbait familia-eredu ere: seme-alabarik gabeko familiak, guraso bakarrekoak, seme-alaba bakarrekoak… Gizartea asko aldatu da.

Hirukideren lana
Arestian aipatutako ia 25.000 familia horietatik 8.000tik gora dira Hirukideko bazkideak: “Gure lana familia ugarien ikuspuntua esparru publikoan eta pribatuan zabaltzea da. Adibidez, ibilgailuen zergan familia ugarientzat hobari fiskal bat egotea eskatzen dugu. Kide askotako familiak direnez, auto handia behar dute eta horretan lagundu nahi diegu”. Horrez gain, esparru pribatuan egiten den kontsumoa aipatu digu Ibaik, “janari edo arropa gehiago erosi behar dute eta merkatariek deskontuen bidez laguntzea nahi dugu”.

Horrelako kontuetan laguntzeaz gain, Hirukidekoek informazioa ere helarazten diete bazkideei: “Askok ez dakite zertarako balio duen familia ugarien txartelak edo horrekin zer egin dezaketen. Horretan ere laguntzen diegu”.

Senide-kopuruaren eragina gugan
Askotan entzun dugu pertsona bat seme edo alaba bakarra izateagatik berekoia dela edo mimatuta dagoela. Hiru seme-alabako familia ugarien kasuan, berriz, neba-arreba zaharrenak agindu egiten du, arduratsua izaten da; erdikoak bitartekari lanak egiten ditu; eta gazteenak bera iristerako bidea irekita izaten du, aurreko bien lanak erraztasunak eman dizkiolako. Baina badu eraginik neba-arreba kopuruak gure izaeran?

Ibairen ustez, familia bakoitza desberdina da eta, beraz, ezin dugu ezer orokorrik esan: “Familia ugarietan aukera handiagoa dago harreman pertsonala lantzeko, jende asko dagoelako inguruan eta esparru aproposa delako horretarako. Hala ere, argi dago hori onerako edo txarrerako izan daitekeela: istiluak sortzeko aukera gehiago ere sortuko zaizkie neba-arreba askoko senideei”.

Etorkizuna
Familia ugarien aldeko lana egiten du Hirukidek eta, bide horretan, eredurik edo helmugarik baduten galdetu diogu Ibairi. “Finlandia eta Suedia, adibidez, oso eredu onak dira kontziliazioari dagokionez”, esan digu. Horrez gain, etorkizunari buruz galdetu diogunean, gogoeta-une batean daudela esan digu: “Gizartea kontziliazioak kezkatzen du, eta horri buruz lehen baino gehiago hitz egiten dugu. Nire ustez, hori aurrerapauso bat da”.

Zenbat neba-arreba zarete? Horrek zerikusia izan du zure izaeran? Familia ugari asko ezagutzen dituzu? Zuk inoiz pentsatu duzu kontziliazioaren inguruan?