Gero eta gehiago, besteek egindako produktu eta teknologien menpeko gara, baina gero eta gehiago dira, halaber, bizimodu naturalago baten bila dabiltzanak: naturarekin kontaktu handiagoan, erritmo lasaiagoan, izadiaren zikloekin lotuago. Aiora Urbieta egileak urte osorako eskuliburu ilustratu bat ondu du, urtaro bakoitzean, bai gure etxerako bai gure gorputzerako balio duten errezeta eta proposamenak eskainiz: xaboiak, ukenduak, sendabelarrak, errezetak

Lan honek hiru zati nabarmen bereziak ditu. Lehenbizi Blas Fagoaga euskaltzainaren bizi-ibilbidea aztertzen da. Jarraian, Fagoagak idatziriko Breve diccionario etimológico de apellidos toponímicos, etc. fáciles de retener hiztegiaren edizio egokitu eta eguneratua dago irakurgai eta, azkenik, egile berak idatzitako hiru sermoien azterketa egiten dute lanaren prestatzaileek.

Armarriek beti zerbait kontatzen dute gutaz. Gipuzkoakoa ere, gure historiaren ispilua da.

Gipuzkoako armarri bihurtuko zenaren lehenengo zigiluan, XV. mendeko gipuzkoarrek gure herriaren historia kontatu nahi izan zuten. Eta bertan beraien nafar sustraiak agertzen ziren.  Baina hau ez zen Gaztelaren gustukoa, eta kanoiak ezarri zituzten, euskaldunon arteko zatiketa indartzeko. Hori gutxi ez, eta lehen armarri haren esanahia ere aldatu ziguten.

Hau da Gipuzkoako armarriaren historia, aske izan nahi izan duen herri zatitu baten isla.

Lan honetan beste leku batzuetatik etorritako komunitateek ospatzen dituzten jaiak ezagutzeko ahalegina egin da. Haien kulturaren ezaugarri diren ospakizunak jaso ditugu: zer ospatzen duten, nola, zer esan nahi duen...

Sei jai landu ditugu: Urteberria (Txina), Aid al Fitr (Maroko), Ngondo Jaialdia (Kamerun), Hilen Eguna (Mexiko), Egun Nazionala (Errumania), Kandelatxoen Eguna (Kolonbia).

Filosofian gaindi ibiliz, hainbat autore eta testu erabiliz.

Zortzi kapitulutan antolatu du liburua Aintziartek. Hastapenean, Greziako filosofo klasikoak ditu aipagai. Bereziki eta luzeago Platon. Baita Aristoteles, Sokrates eta beste asko. Kapitulu oso bat dauka, gero, Baionan sortu zen jansenismoaz, eta horrek Euskal Herrian eta kanpoan izan zuen eraginaz.

Emmanuel Kanten eta Jean-Jacques Rousseauren pentsamenduen arteko loturari kapitulu bat eskaini dio, eta beste bat utopiaren gaiari. Filosofia olde berriagoak ere sartu ditu: existentzialismoa, eta postmodernitatea. Liburuaren azken atalean filosofoen testu anitz euskaraturik ekartzen ditu Aintziartek.

Summerhill Neillek Ingalaterrako hegoaldean sortu zuen eskola-barnetegia da, eta bertan elkarrekin bizi ziren bost eta hamazortzi urte bitarteko neska-mutilak. XX. mendeko 60ko eta 70eko hamarkadetan sona handia lortu zuen.

Neillen ustez, emozioen garapen egokia garrantzitsuagoa da adimen-aurrerapena baino. Emozioei dagokienez, haur osasuntsu batek etorkizunari aurre egin diezaioke, baita eskola arruntetako haurren ezagutza eta baliabide intelektualen mailara iritsi ere.

Haurren arteko lehiakortasunaren aurka zegoen. Neillentzat funtsezkoena oreka emozionala zen, haurrak pertsona zoriontsuak izatea, hezkuntzaren azken helburua, alegia.

Haren sistema hainbat printzipiotan datza, besteak beste:

• Haurraren ontasunean fede irmoa.

• Hezkuntzaren helburu gorena zoriontasuna da.

• Maitasuna eta onespena elkarrekin bizitzeko oinarriak dira.

• Haurraren gorputzaren eta sexualitatearen garrantzia.

• Irakaskuntza erlijiosorik ez, sinesteko askatasunaren oinarri gisa.

Printzipio horietatik abiatuz, eskola arruntetatik ondoko ezaugarrietan bereizten da:

• Ez dago azterketarik, ezta notarik ere.

• Ez da derrigorrezkoa klaseetara joatea.

• Batzarra da kudeatzeko organo gorena.

• Ez dago ez erretolikarik, ez zigorrik.

• Haurren eta helduen arteko trataera berdintzailea.

Eskola hau bestelako pedagogien ikono bihurtu da, haurrak zer ikasi aukeratzeko eta erabakitzeko duen askatasuna garrantzitsuena baita.

VIII. mendiaren amaieran Baskonia gatazka ezberdinetan murgilduta dago, frankoekin iparraldean eta musulmanekin hegoaldean.

Oneka, Eneko Aritzaren ama, funtsezkoa izan da Iruñeko erresumaren sorrera ekarriko duten estrategia eta aliantzak bideratzeko.

Mende erditik gorako ibilbide oparoa egin du Anjel Lertxundik (Orio, 1948) literaturan. Eta literaturan egindako lanari beste kultur esparru askotan egindakoa gehitu behar zaio; prentsan eta zineman, besteak beste. Obra eskerga horren askotariko ertzak aztertzen ditu liburu honek. Ikertzaile eta idazle askoren lankidetzari esker ondutako monografikoa da. 2023an egin zen Uda Ikastaroko hitzaldiak jaso dira bertan, eta baita Lertxundiren omenezko Zarauzko ekitaldietan eskainitakoak ere. Lertxundiren obraren alderdi asko jorratzen dituzte lanek, talaia ezberdinetatik, sakon eta zorrotz. Mugarri bat da liburu hau: hutsune handi bat betetzera dator Lertxundiren obraren inguruko ikerketen esparruan, eta abiapuntu sendoa izan daiteke etorkizuneko ikerketentzat.

Nonsense umorea, umore zentzugabea, oso umore ingelesa dela esan daiteke, zentzu zabalean. Beharbada, umore mota horren adibide harrigarrienak Lewis Carroll-ek eskaini zituen bere lanetan. Baina umore mota hori hedatu da halaber ingeles eragina izan duten herrialde askotan, munduaren beste alderaino, Australiaraino esate baterako; hantxe eman zuen argitara Norman Lindsay-k Budin magikoa. Nonsense umorea Europa osoan eta munduan zehar ospetsu bihurtu zen, eta literatura abangoardistarekin uztartzeko osagai ugari eskaniki zituen.