Azterketaren helburua da Hego Euskal Herriko Haur eta Lehen Hezkuntzako Graduko ikasleek euskarari, gaztelaniari, ingelesari eta frantsesari buruz dituzten usteak identifikatzea. Ikerketak honako bost ezaugarri zehatz aztertzen ditu: hizkuntzagaitasuna, garrantzia, zailtasuna, galdetegia betetzeko hizkuntza-aukeraketa eta justifikazioa. Ikerketak izaera kuantitatiboa du, eta 564 Gradu-ikasleren usteak jasotzen ditu online galdetegi bidez. Emaitzek erakusten dute euskara ardatz duen hirueletasunaren aldeko uste sendoak dituztela, euskara baita gehien balioesten duten hizkuntza. Hizkuntza-gaitasunari dagokionean, partaideek pareko espainola- eta euskara-maila adierazi arren, etorkizuneko irakasleek uste dute euskara hizkuntza zaila dela ikasten, ingelesa baino are zailagoa.

El ámbito educativo está en el candelero de las políticas en las autonomías donde existe lengua propia. Es evidente que la educación es uno de los pilares en los procesos de normalización de lenguas minorizadas, en cuanto a que es una de las fuentes más productivas de neo-hablantes. Es por ello, que es uno de los primeros ámbitos en los que se incide en los procesos de normalización. En el caso del euskara también fue así, y hoy día sigue siendo uno de sus pilares, pero a su vez, es el más atacado por los sectores reacios a la normalización, como, de diferentes maneras, por ámbitos del poder ejecutivo, legislativo y judicial...

GAKO-HITZAK: IRAKASLEEN USTEAK -- LEHEN HEZKUNTZA -- EUSKARA -- ELEANIZTASUNA -- HIZKUNTZA GUTXITUA ARDATZ DUEN HEZKUNTZA

Lan-esparrua euskalduntzeko esfortzu eta ahaleginak askotarikoak izan dira azken 25 urteetan. Hala ere, euskarak lan-munduan lortu duen hedapena eta irabazi duen espazioa denbora honetan ez da handia izan. Hortaz, “euskararen biziberritze-prozesuan funtsezko etena” (Sarasua, 2020) ematen ari dela nabarmentzen da. Erakundeek hezkuntza euskalduntzeko egin duten inbertsio izugarriari esker, beren formakuntza-ibilbidea euskaraz egin ahal izan duten gazteek nagusiki erdalduna den lan-txertatzea izan ohi dute, eta, beraz, euskaraz lan egiteko dituzten gaitasunak ez dituzte praktikan jartzen. Indarrean izan dugun dinamika soziolinguistiko honek bi hausnarketa lerro irekitzen dituela azpimarratuko nuke.

Euskaltzaindiaren zereginetako bat euskara zaintzea eta aitzinatzea da. Xede hori bete ahal izateko, besteren artean, Akademiaren erantzukizuna da Euskal Herriko erakunde publikoei behar diren baliabideen bermea aholkatzea eta eskatzea. Eta hizkuntza erakunde ofiziala den aldetik, hori egin izan du erakunde publikoek bere irizpena eskatu diotenean. Halaber, berme hori kolokan jarri edo ukatu izan den bakoitzean, bere kezka jendaurrean agertu izan du. Euskaltzaindiaren ardura horren lekuko dira urteetan zehar, eta azkeneko lauzpabost hamarkadetan bereziki, plazaratu dituen adierazpenak. 

Hizkuntzen erabileraren kale-neurketak errealitate soziolinguistikoa gertutik ezagutzeko aukera eskaintzen du. Ikerketa-lan horren bidez, kaleko hizkuntzaerabilerari buruzko datu enpirikoak eskuratzen dira. Beste era batera esatearren, honako ikerketa-galdera nagusi honi erantzuten zaio: “zenbat euskara erabiltzen da kalean?”. Errealitatearen ikuspegi bat eskaintzen du, beraz, osagarri dena beste ikerketa soziolinguistikoetako emaitzekin batera.