Abiapuntu izanik bainujantzien bilduma ikusgarri bat, Beverley Birks modaren historialariak bainujantziaren historia dokumentatu du, alderdi artistikoei, soziologikoei eta kulturalei begira, 1880tik hona. Argitalpena izen bereko erakusketaren katalogoa da. Erakusketa Cristóbal Balenciaga Museoan egin zen, 2012ko ekainaren 15etik irailaren 23ra.
Bilduma berrogei urteko lan mardul baten emaitza da, eta 1880tik 2012ra bitarteko pieza ugari biltzen ditu, zeinak ederki erakusten baitute nolakoa izan den gizarteak aldi horretan jasan duen eraldaketa emakumearen gorputza erakusteko orduan; hamaika izan dira, azken bi mendeetan zehar, emakumearen gorputza eta emakumea bera ebaluatzeko erabili diren kanonak, modak, moduak eta baita moralitateak ere.
Argitalpenari Beverley Birks egilearen eta José María Unsain historialariaren sarrera-artikulu banak ematen diote hasiera. Bertan, egileek irakurleen eskura jarri dute ekialdeko munduan bainuari atxiki zaizkion erabilera eta ohituren historia, batetik, eta horrek Donostian izan zuen isla, XIX. eta XX. mendean hiri-bainuetxe nagusi izan zen aldetik, bestetik.
Mikel Alonso argazkilari itzaltsuak ekarri du bilduma argitalpenera. Lan zaindua, erakusketan ageri diren 57 piezak biltzen dituena, koloretan.
 

Juan Diaz de Garaio arabarrak sei emakume bortxatu eta erail zituen Gasteiz inguruan 1870 eta 1879 urte bitartean. Haietako batzuk era ikaragarrian mutilatu zituen eta urteotan haurrak izutzeko erabili zen izengoitiarekin igaro da historiara: Sacamantecas.
Aita garrotez hil eta hainbat urtera, Santa Klara komentuan moja den Diaz de Garaioren alabak eskuratuko dituen egunkari txataletatik abiatuta, Aitor Aranak Sacamantecasen historia berreraikiko du. Hala, bada, kontakizunean, alaba baten umezaroko oroitzapen gozoekin nahastuko dira Euskal Herriko hiltzailerik ezagunenaren ibilera lazgarriak.
 

Bizi-pusketatxoak dituzu hortaz, hemen. Hogei urtez, bizitzan bidezidorretan batutako ispilu pusketak. Bat egin itzazu neure burua ikusteko, bere gauza on eta txar guztiekin, olerki on eta txarrekin, bertso on eta txarrekin, irri eta malkoekin, gozo eta gaziekin,…eta ziurrenez konturatu zara zeure isla ere izan daitekela ispilu horien batuketa.
Ez dela horren berezia, eta aldi berean zeinen berezian den.
Eta hogei urte hauen atzetik, beste hogei datozela, ispilu pusketatxoak jasotzeko eta zeure buruari so egiteko, gazi-gozoen orbainei irri egiteko.
 

Antzinako Egiptoko jainkoak mundu modemoan askatu zituztenetik, Carter Kane eta bere arreba Sadie istiluetan sartuta dira etengabe. Bizitzaren Etxeko ondorengoak direlarik, Kanetarrek badituzte erabil ditzaketen botere batzuk; baino jainko maltzurrek ez diete astirik eman mago gazteen entrenamendu-tokia den Broklyngo Etxean beren gaitasun berrietan trebatzeko.